'Ik sta stil. En dat is hard werken'

Mijn collega staat huilend bij mij. Langdurig hard moeten werken onder heftige omstandigheden heeft haar volledig uitgeput. Haar wanhoop en verdriet raken mij en brengen me in gedachten terug naar enkele jaren geleden.

“Nee!”, schreeuwt mijn lijf. Mijn hart en de niet te stoppen tranen zeggen: “Het moet stoppen. Nu!”

De signalen voorafgaand waren goed verborgen. Alleen zichtbaar voor mijn naasten. Nauwelijks te bevatten voor mezelf. Slecht slapen. Faalangst. Somberheid. Een paniekaanval. Maar, dat wat verpleegkundigen kenmerkt – doorzettingsvermogen, verantwoordelijkheidsgevoel en het zorgen voor een ander – zit ook in mijn zijn. Doorgaan. Niet lullen, maar poetsen.

Het gevoel overspoelt me. Zomaar op een zonnige ochtend. Thuis. Intens verdriet. Een niet meer te dragen vermoeidheid. Ik ben op. Vastgelopen.

De bedrijfsarts noemt het arbeidsgerelateerde mentale uitputting. Een hele mond vol. Ik omschrijf het als ‘te lang, te veel’.

Te lang onder immense werkdruk werken. Te veel narigheid en verdriet waar ik dagelijks mee in aanraking kom. Er is maar een bepaalde hoeveelheid ellende die ik als professional kan verdragen. Ik ga maar door. Geen moment van bezinning of rust. Alles om mijn collega's en patiënten niet in de steek te laten. We kunnen het sterven immers maar één keer doen, er is geen herkansing voor de palliatieve patiënt en de naasten. De lat ligt hoog. Het voelt als falen. Ik heb mezelf in de steek gelaten.

Het nieuws van mijn ziekmelding bereikt mijn collega's. Kaarten, brieven, cadeautjes en bossen bloemen stromen binnen. Vol met woorden over mijn kwaliteiten als vakvrouw en komende uit alle geledingen in de organisatie. En van ver daarbuiten. Het voelt als een warm bad. De ruimte die ik zelf niet meer voel, biedt mijn omgeving mij nu.

Ik word gedragen. Mijn hand wordt vastgehouden. Ik volg.

Een periode van stilte. Bij mezelf komen. Bezinning. Rust. Heel veel rust. Ontspannen. Moeilijke gevoelens toelaten.

Ik sta stil. En dat is hard werken.

Mijn angst dat ik nooit meer beweging zal komen, blijkt ongegrond. Er ontstaat ruimte in mezelf. Gevoelens van kracht en energie komen langzaam naar voren. De uitputting verplaatst naar de achtergrond. Ik kan het werk relativeren en in een beter perspectief plaatsen. Er ontstaat voorzichtig vertrouwen dat ik dit ooit achter mij kan laten. Ik begin mezelf weer te herkennen.

Daar kom ik weer aan. Ik ben niet meer dezelfde, er is een voor en een na. Bewuster, rijker, wijzer. Dankbaar. Het gaat niet meer zoals het ging. Dit is beter. Voor mezelf én voor de ander.